Wydolność oddechowa to umiejętność dostarczania tlenu do krwi przez układ oddechowy, zależy ona przede wszystkim od kondycji płuc. Diagnostyka opiera się przede wszystkim na dwóch podstawowych badaniach, czyli badaniu krwi i spirometrii.
Od czego zależy wydolność fizyczna?
Zacznijmy od tego, że wydolność fizyczna to zdolność do wykonywania wysiłku fizycznego bez większych zaburzeń homeostazy. Jest ona zależna od wielu czynników takich jak pojemność płuc, zdolność odbierania przez krew tlenu, ale także czynników zewnętrznych, takich jak zdolność dyfuzyjna tlenu, czy skład mieszaniny powietrza.
Wydolność jest zaburzona wówczas, gdy osoba zmaga się z chorobami układu oddechowego, zaburzającymi zdolność płuc do napełniania powietrzem. Może na nią również wpływać przewlekły stres, czy otyłość, która powoduje ucisk klatki i utrudnia prawidłowe nabieranie powietrza.
Problemem jest również siedzący tryb życia, który sprzyja płytkiemu oddechowi i nie zapewnia układowi oddechowemu wystarczającej pracy.
Czym jest pojemność płuc?
W procesie oddychania angażujemy oskrzela, tchawicę, przeponę, klatkę piersiową, ale przede wszystkim płuca. Wydolność oddechowa zależy od stylu życia, diety i komfortu snu, stresu jakiego dostarczamy organizmowi, a także wielu chorób. Bardzo ważny jest nasz oddech, głęboki, spokojny potrafi dostarczyć dużą ilość tlenu do krwi. Im więcej tlenu na raz potrafimy dostarczyć do naszego organizmu, tym wydolność jest lepsza, a związane jest to z pojemnością płuc. Pojemność waha się w zależności od wieku i płci, dorosły mężczyzna ma płuca o pojemności od 4 do 5 litrów, natomiast kobieta ma około 3 litrową pojemność.
Jak wygląda prawidłowy oddech?
Prawidłowy oddech u dorosłego człowieka wynosi od 12 do 17 razy na minutę, a wdech jest krótszy, niż wydech. W oddychaniu jest ważne tempo, głębokość i częstotliwość. Niedobre dla organizmu jest oczywiście niedotlenienie, ale także hiperwentylacja. Oddychając głęboko, poprawiamy metabolizm, koncentrację oraz opóźniamy procesy starzenia. Organizm jest wyposażony w mechanizm, który samoczynnie oddycha za nas, jednak zdarzają się jego zaburzenia, np w wyniku paniki.
Jak zwiększyć wydolność płuc?
Dobrym sposobem na to jest nauka prostych ćwiczeń oddechowych, które możemy wykonywać o dowolnej porze dnia, bez względu na to gdzie się znajdujemy. Pierwszym ćwiczeniem będzie oddychanie w pozycji siedzącej, z rękami spuszczonymi w dół. Nabierając powietrze unosimy ręce do góry, a wydychając je, opuszczamy w dół.
Drugie ćwiczenie idealnie sprawdzi się podczas wchodzenia po schodkach. Splatamy dłonie za plecami, na wysokości pośladków i z każdym oddechem wypinamy klatkę piersiową.
Kolejnym przykładem jest ćwiczenie polegające na wciąganiu powietrza powoli przez nos, aby następnie je wypuścić ustami ułożonymi na kształt dzióbka. Z kolei, aby wzmocnić mięśnie klatki piersiowej, wystarczy napełnić butelkę do połowy wodą i włożyć do niej słomkę, w którą następnie będziemy dmuchać.
